Mijn job als … plasma-astrofysicus

Dag Nicolas, hoe gaat het met je?

“Het gaat prima, hier in Finland is het intussen bijna donker. Ik heb er net een dag achter de supercomputer opzitten. Daarop laat ik simulaties lopen die testen hoe accuraat mijn ruimteweermodel is. Wat ik doe, is kijken of de data die PARADISE produceert overeenkomen met de echte data die verzameld worden door twee zonnesondes die continu rond de zon cirkelen.”

Dat klinkt best abstract. Om wat voor data gaat het precies?

“Ik stel voor dat we eerst een stapje terug zetten, naar waar mijn onderzoek om draait. Namelijk: uitbarstingen op de zon of ‘zonnestormen’. Bij zo’n uitbarsting komen enorme wolken van heet plasma en hoogenergetische deeltjesstraling vrij. Dat laatste noemen we kosmische straling. Die raast aan een hoge snelheid door de ruimte, waar ze satellieten kan beschadigen.”

“Bovendien is kosmische straling erg kankerverwekkend. Dat is niet enkel een probleem voor astronauten, maar bijvoorbeeld ook voor piloten en personeel aan boord van een vliegtuig. Vooral op vluchten die op hun route de polen van onze aarde aandoen, is er een verhoogde blootstelling. Het vliegtuig waagt zich dan hoog in onze atmosfeer en het magnetisch veld van de aarde is er een beetje zwakker. Terwijl net die twee zaken een buffer vormen tegen kosmische straling.”

“De data van mijn ruimteweermodel visualiseren hoe de deeltjesstraling door ons zonnestelsel reist na een zonnestorm. Een ruimteweerbericht, als het ware. Het model voedt zich met informatie van satellieten die rond de aarde cirkelen en de zon observeren. Uit het model komen dus figuren. Die vergelijk ik met de figuren die twee zonnesondes produceren die dicht bij de zon vliegen: de Parker Solar Probe en de Solar Orbiter.”

Waarom gebruikt PARADISE niet gewoon de data van die zonnesondes?

“Gewone satellieten zijn ten eerste veel goedkoper dan zulke hightechsondes. We verwachten ook dat er altijd satellieten zullen zijn om data te verzamelen. Daarnaast valt de verbinding met de zonnesondes soms weg, met name wanneer ze zich achter de zon bevinden ten opzichte van de aarde. Op dat moment kunnen ze geen data doorsturen. Wat we daarom nodig hebben, is een computermodel dat op basis van de data van satellieten even goede voorspellingen maakt van het ruimteweer. Dat is wat ik met PARADISE wil bereiken.”

Je bent momenteel in Finland voor je onderzoek, waarom precies?

“Aan de universiteit van Turku vind je het Space Research Laboratory, een van de beste laboratoria in Europa voor onderzoek naar kosmische straling. Vele topwetenschappers in de astrofysica komen hier samen. Het maakt het eenvoudiger om onderzoeksresultaten uit te wisselen en om contacten te leggen. Dat laatste wordt trouwens sterk aangemoedigd door het FWO. Ook tijdens mijn doctoraat bijvoorbeeld, waarvoor ik een FWO-beurs had, kreeg ik de kans om twee jaar naar Spanje te gaan.”

“Op dit moment ontvang ik opnieuw een beurs van het FWO, en dat voor drie jaar. Daarvan wordt niet alleen mijn loon betaald; dankzij de beurs kan ik ook deelnemen aan conferenties in het buitenland en de publicatie van mijn papers financieren. Het grote voordeel van een FWO-beurs is dat je je volledig kan toeleggen op je eigen onderzoeksproject. Je hoeft dus geen compromissen te sluiten als onderzoeker. Dat is best uniek, en daar ben ik het fonds echt wel dankbaar voor.”